Ο Σαλμάν Ρούσντι ανατέμνει στο βιβλίο «Μαχαίρι: Διαλογισμοί μετά από απόπειρα δολοφονίας» την σχεδόν μοιραία επίθεση που υπέστη το 2022 και αρπάζει συμβολικά το όπλο από τον επιτιθέμενο για να μπει στο μυαλό του. «Ίσως προσπάθησες να με σκοτώσεις επειδή δεν ήξερες πώς να γελάσεις», εξηγεί.
Το έργο κυκλοφορεί αυτή την Τρίτη στα αγγλικά και την Πέμπτη στα ισπανικά, που εκδίδεται από την Random House, Στις 208 σελίδες του, ο συγγραφέας που «καταδικάστηκε» σε θάνατο πριν από 35 χρόνια από το ιρανικό καθεστώς μετά τη δημοσίευση του «The Satanic Verses» καταδεικνύει ότι «η τέχνη δεν δέχεται τη βία» και «επιβιώνει από αυτούς που την καταπιέζουν».
Με βάθος και συγκίνηση, αλλά και με το συνηθισμένο χιουμοριστικό του ύφος, πάντα πασπαλισμένο με λογοτεχνικές και καλλιτεχνικές αναφορές (στον García Márquez, Borges, Lorca, Dalí, Blas Cubas ή Buñuel, για να ονομάσουμε Ισπανόφωνους), ο Rushdie περιγράφει την απόπειρα δολοφονίας του, την 12η Αυγούστου του 2022, όταν, σε ηλικία 75 ετών, συμμετείχε σε συνέδριο στην πολιτεία της Νέας Υόρκης.
«Βλέπω ακόμα τη στιγμή σε αργή κίνηση. Ακολουθώ με το βλέμμα μου τον άνθρωπο που ξεχωρίζει από το κοινό και τρέχει προς το μέρος μου», μια εικόνα που αποτυπώνει «με την άκρη του δεξιού του ματιού – το τελευταίο πράγμα που θα έβλεπε αυτό το μάτι», θυμάται.
«Το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν: Λοιπόν είσαι εσύ. Εδώ είσαι. Και το δεύτερο σκέφτηκα: Γιατί τώρα; Μην ενοχλείτε. Αν αυτό συνέβη πριν από πολύ καιρό… Γιατί τώρα, μετά από τόσα χρόνια; Ήταν 27 δευτερόλεπτα που έκοψαν την ύπαρξή του στα δύο σαν μαχαίρι. «Είμαστε διαφορετικοί, όχι πια αυτό που ήμασταν πριν από τη χθεσινή ατυχία», αναφέρει ο Samuel Becket.
Ο δράστης, ο Χάντι Ματάρ, ένας 24χρονος Αμερικανός λιβανέζικης καταγωγής, είπε ότι αντιπαθούσε τον Ρούσντι επειδή «επιτέθηκε στο Ισλάμ», αλλά αρνήθηκε ότι είχε διαβάσει περισσότερες από μερικές σελίδες του βιβλίου «Σατανικοί Στίχοι».
Γι’ αυτό ο Βρετανοαμερικανός συγγραφέας ινδικής καταγωγής έγραψε το «Knife», για να προσπαθήσει να καταλάβει τι προκάλεσε την απόπειρα δολοφονίας του, αφού δεν είχε σχέση με το έργο που του κόστισε διώξεις για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Το βιβλίο τεκμηριώνει με ρεαλισμό την εμπειρία του και εστιάζει σε πολλές λεπτομέρειες της θαυματουργής και περίπλοκης ιατρικής ανάρρωσής του -παραλίγο να χάσει τη ζωή του και να είχε σημαντικές συνέπειες- συνοδευόμενος κυρίως από τη σύζυγό του, την ποιήτρια και μυθιστοριογράφο Eliza Griffiths και επίσης για τα παιδιά του και την αδερφή του.
Αλλά μπαίνει στο έδαφος που ξέρει καλύτερα, τη μυθοπλασία, για να φανταστεί μια σειρά συνεντεύξεων με τον επιτιθέμενο σε αυτόν , τον οποίο αποκαλεί το παρατσούκλι «ο Α.».
«Ο επιτιθέμενος μου, ο πιθανός Δολοφόνος μου, ο Φελλός που έκανε ορισμένα σχόλια για μένα και με τον οποίο είχα μια σχεδόν θανάσιμη διαμάχη αναγκαστικά… Βρήκα τον εαυτό μου να τον σκέφτομαι (υποθέτω ότι είναι συγχωρεμένος) ως γάιδαρος», επισημαίνει.
Σε αυτό το κεφάλαιο κάνει μια άσκηση για να προσπαθήσει να καταλάβει έναν νεαρό άνδρα που αποφασίζει να καταστρέψει τη ζωή του, αλλά και τον εαυτό του, μετά από τέσσερα χρόνια κλεισμένος στο υπόγειο της μητέρας του (την οποία μισεί) βυθισμένος στην εξωπραγματικότητα του Netflix, των βιντεοπαιχνιδιών και του « Yutubi magnet», καθώς ο συγγραφέας βάφτιζε τις ριζοσπαστικές ομιλίες στις οποίες είχε πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
«Στάθηκες μπροστά μου και ήμουν εκεί: πραγματικότητα. Ήμουν εκεί και υπήρχαν και οι άλλες πραγματικότητες σου, η μοναξιά σου, οι αποτυχίες σου, οι απογοητεύσεις σου, η ανάγκη σου να κατηγορήσεις κάποιον άλλον, τα τέσσερα χρόνια κατήχησής σου, έννοια του εχθρού», του λέει, ενώ επισημαίνει επίσης την πιθανή έλλειψη σεξ και αίσθησης του χιούμορ στην αρχή της αποξένωσής του.
Αλλά αυτό το βιβλίο του Ρούσντι δεν είναι μόνο μια άσκηση για την κατανόηση αυτής της βίας, αλλά μιλάει επίσης για την αγάπη, την τέχνη, τον ρόλο του διανοούμενου στα πολιτικά ζητήματα και την τύχη: «Σε πολλές περιπτώσεις, μετά την επίθεση που υπέστησα, σκέφτηκα ότι « Ο θάνατος είχε τον λάθος άνθρωπο», εξομολογείται όταν θυμάται την εμπειρία των φίλων του Μάρτιν Άμις -που πέθανε τον Μάιο του 2023- και του Πολ Όστερ με καρκίνο.
Διαλογίζεται επίσης τη νέα του ιδιότητα ως «είδος ενάρετης Barbie» και «πρωταθλητής της ελευθερίας της έκφρασης», μετά από χρόνια στα οποία η παρουσία του δεν ήταν ευπρόσδεκτη και έγινε δεκτός ως «ένα είδος βόμβας με πόδια» που προκάλεσε εχθρότητα σχεδόν ένοχος για τη θανατική του ποινή.
Τώρα, ο Ρούσντι νιώθει ότι κέρδισε, αν και ξέρει ότι με πολλούς τρόπους δεν είναι το ίδιο άτομο με την ημέρα πριν από την επίθεση, και είναι έτοιμος να απολαύσει το «παζάρι» της δεύτερης ευκαιρίας που του έδωσε η ύπαρξη και πρόθυμοι να εφαρμόσουν τον «βραχυπρόθεσμο» ως φιλοσοφία.
Πηγή: EFE
Μετάφραση: Αθανάσιος Ρούντος
www.ertnews.gr
